Co to jest przeglądarka Tor? Jak wejść do Darknetu 2025

Chociaż od pierwszej publicznej prezentacji sieci Tor minęły już dwie dekady, to wciąż budzi ona wiele pytań: co to jest Tor i czy faktycznie zapewnia nam pełną anonimowość w internecie? Tor, czyli skrót od The Onion Router (tłumaczony jako “Sieć Cebulowa”), zyskał ogromną popularność jako narzędzie zapewniające prywatność w sieci.

Przeglądarka Tor umożliwia nam anonimowy dostęp zarówno do zwykłego internetu, jak i do tzw. Dark Webu, ukrytego przed standardowymi wyszukiwarkami. W maju 2022 roku sieć liczyła około 7 tysięcy przekaźników, co świadczy o jej rozbudowanej infrastrukturze. Wbrew powszechnym opiniom, jedynie 6,7% dziennych użytkowników prawdopodobnie korzysta z Tora w nielegalnych celach – tak wynika z badań przeprowadzonych w 2020 roku. W Polsce korzystanie z sieci Tor jest całkowicie legalne, jednak samo jej używanie nie daje nam gwarancji bezpieczeństwa.

W tym artykule przyjrzymy się dokładnie, czym jest Tor, jak działa, jakie daje możliwości i z jakimi ryzykami wiąże się jego używanie. Poznamy również krok po kroku, jak zainstalować i bezpiecznie korzystać z tej przeglądarki, aby chronić swoją prywatność w sieci.

Czytaj również: 14 najlepszych VPN w 2025 r – Ranking Ekspertów

Jak działa przeglądarka Tor i co ją wyróżnia

Przeglądarka Tor wykorzystuje unikalną architekturę sieciową, która zasadniczo różni się od standardowych przeglądarek internetowych. Zamiast bezpośredniego połączenia z serwerami docelowymi, Tor kieruje ruch przez rozproszoną sieć serwerów, zapewniając użytkownikom zwiększoną prywatność i anonimowość.

Ruch przez węzły: jak działa trasowanie cebulowe w Tor

Fundamentem działania przeglądarki Tor jest technologia znana jako trasowanie cebulowe (ang. onion routing). Nazwa ta nie jest przypadkowa – dane w sieci Tor są wielokrotnie szyfrowane, tworząc warstwy przypominające strukturę cebuli. Kiedy korzystasz z przeglądarki Tor, Twój ruch internetowy przechodzi przez przynajmniej trzy różne serwery, zwane węzłami lub przekaźnikami (relays).

W procesie trasowania cebulowego wyróżniamy trzy kluczowe typy węzłów:

1. Węzeł wejściowy (Entry Node/Guard Relay) – pierwszy punkt kontaktu z siecią Tor. Ten węzeł widzi Twój rzeczywisty adres IP, ale nie zna miejsca docelowego Twojego ruchu internetowego.
2. Węzły pośrednie (Middle Relay) – to serwery, które przekazują zaszyfrowany ruch między węzłem wejściowym a wyjściowym. Nie znają ani punktu początkowego, ani docelowego Twojego połączenia.
3. Węzeł wyjściowy (Exit Node) – ostatni węzeł w łańcuchu, który deszyfruje Twój ruch i wysyła go do miejsca docelowego w internecie. Widzi, dokąd zmierza Twój ruch, ale nie może zidentyfikować Twojego prawdziwego adresu IP.

Co istotne, klient Tor na Twoim komputerze wybiera ścieżkę przez sieć przed nawiązaniem połączenia. Następnie wielokrotnie szyfruje pakiet danych – każdą warstwą dedykowaną dla określonego węzła w trasie. Każdy przekaźnik w łańcuchu odszyfrowuje tylko swoją warstwę, poznając jedynie adres następnego przekaźnika, do którego powinien przesłać dane.

Ukrywanie IP i szyfrowanie danych w Tor

Jedną z najważniejszych funkcji Tora jest ukrywanie Twojego rzeczywistego adresu IP. Z perspektywy odwiedzanej strony internetowej Twój ruch pochodzi z adresu IP węzła wyjściowego, a nie z Twojego własnego urządzenia. Dzięki temu strony internetowe, reklamodawcy czy inne serwisy nie mogą efektywnie śledzić Twojej aktywności online ani profilować Twojej tożsamości.

Tor stosuje wielowarstwowe szyfrowanie danych. Każdy pakiet danych jest zaszyfrowany kilkoma warstwami, z których każda może być odszyfrowana tylko przez konkretny węzeł w obwodzie. Dodatkowo, wszystkie połączenia w sieci Tor używają szyfrowania TLS, co uniemożliwia obserwatorom zewnętrznym wgląd w zawartość przesyłanych pakietów.

Warto zaznaczyć, że serwery w sieci Tor rotują się co około 10 minut, co zapewnia dodatkowe źródło prywatności i bezpieczeństwa. Ponadto, Tor Browser zawiera Tryb HTTPS-Only, wymuszający szyfrowanie HTTPS na stronach internetowych, które je obsługują.

Dlaczego Tor nie gwarantuje 100% anonimowości

Mimo zaawansowanych mechanizmów ochrony prywatności, Tor nie jest doskonałym narzędziem do zachowania pełnej anonimowości. Istnieje kilka ograniczeń i potencjalnych zagrożeń:

• Brak ochrony całego ruchu – Tor chroni jedynie aplikacje, które są poprawnie skonfigurowane do wysyłania ruchu przez sieć Tor.
• Możliwość analizy ruchu – Zaawansowani przeciwnicy mogą przeprowadzić analizę ruchu, obserwując oba końce połączenia użytkownika. Jeśli atakujący kontroluje zarówno węzeł wejściowy, jak i wyjściowy, może potencjalnie skorelować ruch i zidentyfikować użytkownika.
• Ludzkie błędy – Użytkownicy często sami kompromitują swoją anonimowość poprzez nieświadome działania, takie jak logowanie się do osobistych kont czy pobieranie i otwieranie dokumentów poza środowiskiem Tor.
• Węzły zarządzane przez wolontariuszy – Bezpieczeństwo w sieci Tor zależy od umiejętności i dobrej woli osób zarządzających węzłami, co nie zawsze gwarantuje pełną prywatność.
• Widoczność korzystania z Tora – Choć Tor ukrywa, jakie strony odwiedzasz, Twój dostawca usług internetowych może zauważyć, że korzystasz z sieci Tor. Ten problem można jednak częściowo rozwiązać, konfigurując Tora do używania mostów (bridges).

Z tych powodów, eksperci podkreślają, że zachowanie pełnej anonimowości w internecie jest prawie nieosiągalne, nawet przy użyciu Tora. Mimo to, Tor pozostaje jednym z najskuteczniejszych dostępnych narzędzi do ochrony prywatności online.

Krok po kroku: jak zainstalować Tor Browser

Instalacja przeglądarki Tor jest prostym procesem, jednak dla zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa warto wykonać go z należytą starannością. W przeciwieństwie do standardowych przeglądarek, Tor wymaga kilku dodatkowych kroków konfiguracyjnych, które zapewnią nam optymalną ochronę prywatności.

Pobieranie z oficjalnej strony Tor Project

Bezpieczeństwo zaczyna się już na etapie pobierania. Najbezpieczniejszą i najbardziej zalecaną metodą jest pobranie przeglądarki Tor z oficjalnej strony projektu Tor – https://www.torproject.org. Połączenie z tą witryną jest zabezpieczone protokołem HTTPS, co znacznie utrudnia potencjalnym atakującym manipulowanie pobieranym plikiem.

Jeśli z jakiegoś powodu nie masz dostępu do oficjalnej strony (np. z powodu blokady w Twojej sieci), istnieją alternatywne metody pobierania:

1. Oficjalne serwery lustrzane
2. Usługa GetTor – automatycznie wysyła linki do najnowszej wersji Tor Browser po wysłaniu e-maila na adres gettor@torproject.org z treścią “windows”, “osx” lub “linux”
3. Bot GetTor na Telegramie – @GetTor_Bot

Podczas pobierania zwróć uwagę na podpis cyfrowy pliku. Jest to dodatkowe zabezpieczenie, które pozwala zweryfikować autentyczność pobranego instalatora. Klucz podpisu Tor Browser to 0xEF6E286DDA85EA2A4BA7DE684E2C6E8793298290.

Wybór systemu operacyjnego i języka

Przeglądarka Tor jest dostępna dla różnych systemów operacyjnych, w tym Windows, macOS, Linux oraz Android. Niestety, nie istnieje oficjalna wersja dla iOS, chociaż twórcy rekomendują aplikację Onion Browser dla użytkowników iPhone’ów.

Na stronie pobierania możesz wybrać odpowiednią wersję dla swojego systemu operacyjnego:

• Dla Windows – plik z rozszerzeniem .exe
• Dla macOS – plik z rozszerzeniem .dmg
• Dla Linux – plik z rozszerzeniem .tar.xz

Przeglądarka Tor jest dostępna w wielu językach, w tym również w języku polskim. Język możesz wybrać podczas pobierania z rozwijanej listy dostępnej na stronie.

Proces instalacji różni się nieco w zależności od systemu operacyjnego:

Windows: Uruchom pobrany plik .exe i postępuj zgodnie z instrukcjami na ekranie. Warto zauważyć, że Tor często sugeruje instalację na pulpicie zamiast w standardowym folderze Program Files.

macOS: Otwórz pobrany plik .dmg i przeciągnij ikonę przeglądarki Tor do folderu Aplikacje.

Linux: Rozpakuj archiwum za pomocą menedżera archiwów lub polecenia tar -xf [nazwa archiwum]. Następnie przejdź do utworzonego katalogu i uruchom plik start-tor-browser.desktop. Jeśli wykonanie tego polecenia nie powiedzie się, prawdopodobnie musisz ustawić plik jako wykonywalny za pomocą polecenia chmod +x start-tor-browser.desktop.

Pierwsze uruchomienie i konfiguracja przeglądarki Tor

Po pierwszym uruchomieniu przeglądarki Tor pojawi się okno “Połącz z siecią Tor”. Masz tutaj dwie główne opcje: “Połącz” lub “Skonfiguruj”.

W większości przypadków, zwłaszcza w Polsce, gdzie Tor nie jest blokowany, wystarczy wybrać opcję “Połącz”. Po kliknięciu pojawi się pasek stanu pokazujący postęp łączenia z siecią Tor. Proces ten zwykle trwa kilka sekund, choć czasami może potrwać dłużej.

Jeśli jednak przebywasz w kraju, gdzie dostęp do sieci Tor jest ograniczony (np. Chiny, Rosja, Turcja), możesz potrzebować dodatkowej konfiguracji. W takim przypadku wybierz opcję “Skonfiguruj” i skorzystaj z “Asystenta połączenia”.

Podczas konfiguracji możesz włączyć opcję “Zawsze łącz się automatycznie”, dzięki czemu Tor Browser będzie łączyć się automatycznie z siecią Tor przy każdym uruchomieniu. To wygodne rozwiązanie, jeśli korzystasz z przeglądarki regularnie.

W krajach z cenzurą internetową przydatna jest opcja “Mostki” (Bridges), która pomaga obejść blokady. Asystent połączenia może automatycznie wybrać most na podstawie Twojej lokalizacji, lub możesz wybrać swój region z menu rozwijanego.

Jeśli Twoje połączenie korzysta z serwera proxy, możesz go skonfigurować klikając “Ustawienia…” – jednak w większości przypadków nie jest to konieczne.

Po pierwszym uruchomieniu warto również dostosować poziom bezpieczeństwa przeglądarki. Tor oferuje trzy poziomy: standardowy, bezpieczny i najbezpieczniejszy. Ten ostatni oznacza m.in. domyślne wyłączenie JavaScript na wszystkich stronach oraz odtwarzanie mediów dopiero po kliknięciu.

Ustawienia bezpieczeństwa w Tor Browser

Bezpieczeństwo w przeglądarce Tor można dostosować do własnych potrzeb poprzez odpowiednią konfigurację ustawień. Domyślnie Tor Browser szyfruje dane przeglądania, ale istnieje możliwość zwiększenia poziomu ochrony przez wyłączenie potencjalnie niebezpiecznych funkcji internetowych. Warto jednak pamiętać, że wyższy poziom bezpieczeństwa może ograniczyć funkcjonalność niektórych stron.

Tryby bezpieczeństwa Tor: niski, średni, wysoki

Przeglądarka Tor oferuje trzy poziomy bezpieczeństwa, które można dostosować w zależności od własnych potrzeb prywatności. Dostęp do tych ustawień uzyskasz, klikając ikonę tarczy (🛡️) znajdującą się obok paska adresu URL, a następnie wybierając opcję “Zmień…” lub “Ustawienia”.

Standardowy (niski) – Jest to domyślne ustawienie bezpieczeństwa w Tor Browser. Na tym poziomie wszystkie funkcje przeglądarki oraz stron internetowych są aktywne. Zapewnia pełną funkcjonalność, ale najniższy poziom ochrony spośród dostępnych opcji.

Bezpieczniejszy (średni) – Ten poziom wyłącza funkcje stron, które często stanowią zagrożenie dla prywatności. JavaScript jest automatycznie blokowany na wszystkich stronach nieobsługujących protokołu HTTPS. Ponadto wyłączone zostają niektóre czcionki i symbole matematyczne, a pliki audio i wideo (HTML5) działają na zasadzie “kliknij, aby odtworzyć”. Choć zwiększa to bezpieczeństwo, niektóre strony mogą działać nieprawidłowo.

Najbezpieczniejszy (wysoki) – Najwyższy poziom ochrony pozwala na korzystanie wyłącznie z funkcji wymaganych dla stron statycznych i prostych usług. JavaScript jest domyślnie wyłączony na wszystkich stronach (również tych z HTTPS). Dodatkowo blokowane są niektóre czcionki, ikony, symbole matematyczne oraz obrazy. Media HTML5 wymagają kliknięcia, aby zostały odtworzone. Ten poziom znacząco ogranicza funkcjonalność wielu stron, ale zapewnia maksymalną ochronę.

Po wybraniu preferowanego poziomu bezpieczeństwa należy kliknąć “Zapisz i zrestartuj”, aby zastosować zmiany. Przeglądarka zostanie ponownie uruchomiona z nowymi ustawieniami.

Wyłączenie JavaScript i mediów w przeglądarce Tor

JavaScript to język programowania używany przez strony internetowe do oferowania interaktywnych elementów, takich jak wideo, animacje czy dźwięk. Niestety, może on również umożliwiać ataki na bezpieczeństwo przeglądarki, prowadzące do deanonimizacji użytkownika.

Najprostszym sposobem wyłączenia JavaScript jest zwiększenie poziomu bezpieczeństwa do “Bezpieczniejszy” lub “Najbezpieczniejszy” w ustawieniach tarczy. Jeśli jednak potrzebujesz bardziej precyzyjnej kontroli, Tor Browser zawiera dodatek NoScript dostępny przez “Dodatki i motywy” w menu hamburgera (≡).

Aby skonfigurować NoScript:

1. Znajdź dodatek NoScript w menedżerze dodatków
2. Kliknij go, aby otworzyć panel ustawień
3. W panelu, obok przycisku paska narzędzi, wybierz “Pokaż”

Spowoduje to wyświetlenie przycisku NoScript po prawej stronie paska adresu, umożliwiając zarządzanie JavaScript indywidualnie dla każdej strony.

W przypadku mediów HTML5 (wideo i audio), na wyższych poziomach bezpieczeństwa są one domyślnie zablokowane i działają w trybie “kliknij, aby odtworzyć”. Jest to kompromis między bezpieczeństwem a użytecznością – multimedia nie uruchamiają się automatycznie, ale możesz je odtworzyć, gdy uznasz za stosowne.

Warto zauważyć, że dawniej popularna wtyczka Flash została całkowicie wyłączona z Tor Browser ze względu na poważne zagrożenia bezpieczeństwa. Jej funkcjonalność została zastąpiona standardem HTML5.

Opcja „Use a bridge” w krajach z cenzurą

W krajach, gdzie dostęp do sieci Tor jest ograniczony lub blokowany, niezbędne jest korzystanie z mostów (bridges). Mosty to nieupubliczniane przekaźniki Tora, których głównym zadaniem jest umożliwienie dostępu do sieci Tor osobom, które nie mogą połączyć się z nią bezpośrednio.

Aby skonfigurować mosty w Tor Browser:

1. Podczas uruchamiania przeglądarki wybierz opcję “Konfiguruj” zamiast “Połącz”
2. Zaznacz opcję “Mój dostawca Internetu blokuje połączenia z siecią Tor”
3. Wybierz rodzaj mostu – zwykle najlepiej zacząć od automatycznie skonfigurowanych mostów

Dla zaawansowanych użytkowników dostępna jest również opcja ręcznego wprowadzenia adresów mostów. Możesz je uzyskać odwiedzając https://bridges.torproject.org lub wysyłając e-mail na adres gettor@torproject.org z treścią “bridges” w wiadomości.

Bardziej zaawansowana konfiguracja mostów dostępna jest w pliku konfiguracyjnym torrc, znajdującym się w katalogu Tor Browser/Data/Tor/. Można tam określić parametry takie jak:

UseBridges 1
Bridge obfs4 192.0.2.1:443 
ClientTransportPlugin obfs4 exec ./obfs4proxy

Korzystanie z mostów jest szczególnie istotne w krajach stosujących zaawansowane techniki cenzury internetu, gdzie standardowe połączenia z siecią Tor są wykrywane i blokowane.

Jak wejść do Darknetu i znaleźć strony .onion

Po zainstalowaniu i odpowiednim skonfigurowaniu przeglądarki Tor, kolejnym krokiem jest poznanie sposobu dostępu do tzw. Darknetu, czyli ukrytej części internetu, która nie jest indeksowana przez standardowe wyszukiwarki. To właśnie tam znajdują się strony z charakterystycznym rozszerzeniem .onion, oferujące zwiększony poziom prywatności.

Czym są adresy .onion i jak działają

Adresy .onion to specyficzne identyfikatory stron internetowych działających wyłącznie w sieci Tor, wcześniej znane jako “usługi ukryte”. Obecnie funkcjonują pod nazwą “usługi onion” i posiadają kilka istotnych cech, które odróżniają je od standardowych witryn.

Przede wszystkim, adres .onion składa się z 56 znaków (liter i cyfr), a za nimi następuje rozszerzenie “.onion”. Ta pozornie przypadkowa kombinacja jest w rzeczywistości kluczem kryptograficznym, generowanym automatycznie podczas tworzenia usługi. Warto zauważyć, że operatorzy takich stron nie muszą kupować nazw domen jak w przypadku zwykłych witryn.

Główne zalety usług onion to:

• Ukryta lokalizacja i adres IP serwera, co utrudnia cenzurowanie treści
• Pełne szyfrowanie end-to-end całego ruchu między użytkownikiem a usługą
• Brak potrzeby korzystania z HTTPS, ponieważ połączenie jest już zaszyfrowane
• Automatyczna weryfikacja autentyczności witryny dzięki kryptograficznej naturze adresu

Podczas odwiedzania strony z usługą onion, Tor Browser wyświetla w pasku adresu charakterystyczną ikonę cebuli, która potwierdza bezpieczne połączenie. Dodatkowo, niektóre standardowe strony internetowe informują o swoich odpowiednikach .onion poprzez nagłówek Onion-Location – wówczas w pasku adresu pojawia się fioletowa pigułka z komunikatem “.onion dostępna”.

Czytaj również: Darknet vs Deep Web 2025: Co to jest i czym się różnią?

Wyszukiwarki w sieci Tor: DuckDuckGo, Torch

Znalezienie stron .onion może być wyzwaniem, ponieważ nie są one indeksowane przez Google czy inne popularne wyszukiwarki. Jednakże, sieć Tor posiada własne narzędzia wyszukiwania:

DuckDuckGo – ta prywatna wyszukiwarka dostępna jest również w standardowym internecie, ale posiada swoją wersję w sieci Tor. W przeciwieństwie do tradycyjnych wyszukiwarek, DuckDuckGo nie śledzi ani nie zapisuje danych osobowych użytkowników, co zapewnia pełną prywatność. Jest ona domyślnie wbudowana w przeglądarkę Tor.

Ahmia – wyszukiwarka stworzona specjalnie dla dark webu, umożliwiająca łatwą eksplorację stron .onion bez konieczności znajomości konkretnych adresów. Zabezpiecza tożsamość użytkownika podczas przeglądania wyników.

Inne popularnie wykorzystywane wyszukiwarki w sieci Tor to:

• OnionLand Search
• Torch (TorSearch)
• Haystak
• Immortal Search

Podczas korzystania z tych wyszukiwarek, pamiętaj jednak, że nie wszystkie znalezione strony mogą być bezpieczne lub legalne. Wiele witryn w darknecie prowadzonych jest na prywatnych komputerach, co może powodować przerwy w ich działaniu.

Katalogi stron: Hidden Wiki i ich ryzyka

Alternatywnym sposobem odkrywania treści w sieci Tor są katalogi stron, z których najpopularniejszym jest The Hidden Wiki. Jest to wiki w sieci Tor katalogująca serwisy działające w tej sieci, istniejąca od października 2008 roku.

Hidden Wiki funkcjonuje jako swoisty przewodnik po Darknecie, oferując uporządkowany katalog linków do różnych usług .onion. Jednakże korzystanie z tego typu katalogów wiąże się z pewnym ryzykiem – Hidden Wiki zawiera również odnośniki do stron z nielegalnymi treściami, takimi jak pornografia dziecięca czy handel narkotykami i bronią.

Co istotne, w darknecie funkcjonuje wiele podróbek oryginalnej Hidden Wiki, które mogą zawierać nieaktywne lub niebezpieczne linki. Jeśli zdecydujesz się na korzystanie z tego katalogu, upewnij się, że odwiedzasz oficjalną stronę, a nie jedną z licznych imitacji.

Alternatywnymi katalogami stron w sieci Tor są:

• Daniel – katalog zawierający około 7000 adresów
• TorLinks – jeden z najbardziej wiarygodnych katalogów, regularnie aktualizowany i weryfikowany przez społeczność

Biorąc pod uwagę zagrożenia, podczas eksploracji Darknetu zalecane jest dodatkowe zabezpieczenie w postaci VPN, który zaszyfruje dane nawet przed ich trafieniem do sieci Tor. Pamiętaj również, że chociaż sieć Tor zwiększa prywatność, nie powinna być używana do działań nielegalnych.

Zastosowania przeglądarki Tor w codziennym życiu

Sieć Tor, poza samą technologią i strukturą, ma przede wszystkim praktyczne zastosowania w codziennym życiu. Dla wielu osób nie jest to tylko narzędzie technologiczne, ale istotny element zapewniający podstawowe swobody cyfrowe i bezpieczeństwo w internecie.

Dostęp do zablokowanych treści

Jednym z najpowszechniejszych zastosowań przeglądarki Tor jest omijanie blokad i cenzury internetowej. W wielu krajach rządy lub dostawcy internetu ograniczają dostęp do określonych stron i usług, co znacząco ogranicza wolność informacji. Przeglądarka Tor skutecznie pomaga w obejściu takich restrykcji.

Mechanizm działania Tora sprawia, że użytkownik może przeglądać internet bez ograniczeń geograficznych. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie dostępu do serwisów, które normalnie są niedostępne w danym regionie. Tor pozwala również na omijanie blokad regionalnych, które często stosowane są przez serwisy streamingowe czy platformy informacyjne.

W przypadku, gdy standardowy dostęp do samej sieci Tor jest blokowany, przeglądarka oferuje tzw. mosty (bridges). Są to specjalne nieupubliczniane przekaźniki, które pomagają ominąć nawet zaawansowane filtry rządowe, firewalle korporacyjne i cenzurę dostawców internetu. Mosty są szczególnie przydatne w sytuacjach, gdy dostęp do oficjalnej strony Tor Project jest zablokowany lub gdy połączenie z siecią Tor jest niemożliwe z powodu lokalnych ograniczeń.

Bezpieczna komunikacja dla sygnalistów

Przeglądarka Tor odgrywa kluczową rolę w bezpiecznej komunikacji dla sygnalistów (whistleblowers), czyli osób ujawniających nieprawidłowości w organizacjach lub instytucjach. Wielu dziennikarzy śledczych używa narzędzi typu Tor do kontaktu z anonimowymi źródłami. Na przykład Edward Snowden korzystał z podobnych technologii do kontaktu z Glennem Greenwaldem podczas ujawniania kontrowersyjnych praktyk amerykańskich służb specjalnych.

Dodatkowo, platforma SecureDrop działająca w oparciu o sieć Tor jest wykorzystywana przez renomowane redakcje, takie jak The New York Times, The Guardian czy ProPublica. Umożliwia ona bezpieczne przesyłanie dokumentów i komunikację między informatorami a dziennikarzami.

Projekt Tor udostępnił również Tor Messenger Beta, który stanowi prosty sposób na bezpieczną komunikację błyskawiczną. Ten oparty na Instantbird komunikator wspiera wiele protokołów, w tym Jabber (XMPP), IRC, Google Talk, Facebook Chat i Twitter. Domyślnie cała komunikacja przesyłana jest za pośrednictwem sieci Tor, a dodatkowo implementuje model komunikacji Off-the-Record (OTR), co zapewnia zarówno anonimowość, jak i poufność przekazywanych informacji.

Ochrona prywatności w krajach autorytarnych

W krajach o reżimach autorytarnych, gdzie rządy naruszają prawa obywateli, sieć Tor często stanowi jedyny sposób na ochronę prywatności i wolności słowa. Jest powszechnie wykorzystywana przez aktywistów działających w reżimach opresyjnych. Dla nich Tor nie jest kwestią wygody, lecz niezbędnym narzędziem bezpieczeństwa.

W wielu państwach rozwijających się anonimowa sieć z trasowaniem cebulowym pozwala na swobodną komunikację osób związanych z organizacjami pozarządowymi i życiem społecznym. W normalnych warunkach komunikacja ta byłaby utrudniona przez działalność okupantów, junt wojskowych czy powszechną cenzurę i ograniczenie wolności słowa.

Tor umożliwia obywatelom w krajach z cenzurą internetu:

• Omijanie blokad popularnych stron (np. Wikipedia, YouTube, portale informacyjne)
• Dostęp do prawdziwych informacji z zagranicznych źródeł
• Korzystanie z sieci społecznościowych bez nadzoru

Projekt Tor traktuje swoją misję jako promocję praw człowieka i wolności poprzez tworzenie i wdrażanie darmowych i otwartych technologii anonimowości i prywatności. Pozwala to milionom ludzi chronić się w sieci, niezależnie od tego, jakie mają przywileje.

Zagrożenia techniczne i treściowe w sieci Tor

Mimo niezaprzeczalnych zalet przeglądarki Tor w zakresie prywatności, korzystanie z tej technologii wiąże się z pewnymi ryzykami. Anonimowość, która jest główną zaletą sieci Tor, przyciąga nie tylko użytkowników dbających o prywatność, ale również osoby o złych intencjach.

Złośliwe oprogramowanie i ataki hakerskie

Jednym z największych zagrożeń technicznych w sieci Tor jest ryzyko infekcji złośliwym oprogramowaniem. Użytkownicy przeglądający strony w darknecie są znacznie bardziej narażeni na kontakt ze szkodliwym kodem. Cyberprzestępcy często wykorzystują węzły wyjściowe Tor do przeprowadzania zautomatyzowanych ataków na serwery i aplikacje webowe, takich jak próby łamania haseł czy skanowanie w poszukiwaniu podatności.

W sieci Tor działa wiele zaawansowanych narzędzi hakerskich dostępnych jako usługa (malware-as-a-service). Przykładem jest DiamondFox – rodzaj bonetu oferujący dostęp do kodów umożliwiających zaplanowanie działań szpiegowskich, kradzież danych czy atak typu DDoS. To złośliwe oprogramowanie zawiera aż 15 wtyczek do kradzieży poświadczeń z różnych programów, w tym:

• haseł z przeglądarek internetowych
• loginów z kont pocztowych
• haseł z komunikatorów

Ponadto, wiele nowoczesnych rodzin malware, w tym ransomware i trojany bankowe, wykorzystuje sieć Tor do komunikacji ze swoimi serwerami dowodzenia i kontroli (Command & Control, C2). Anonimowość sieci sprawia, że zlokalizowanie i zablokowanie tych serwerów jest niezwykle trudne.

Istnieje również ryzyko pobrania strojanizowanej wersji przeglądarki Tor. Cyberprzestępcy dystrybuują złośliwie zmodyfikowane wersje, które mogą wykradać kryptowaluty poprzez zmianę adresów portfeli podczas transakcji. W czasie przeprowadzania badań twórcy jednej z takich wersji ukradli już ponad 40 000 $ w Bitcoinach.

Nielegalne treści i ich konsekwencje psychiczne

W darknecie można natknąć się na treści, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji psychicznych i prawnych. Chociaż badania wykazały, że jedynie 6,7% użytkowników porusza się po dark webie ze złymi intencjami, związane z nim ryzyka są znaczące.

W ciemnej części internetu znajdują się nielegalne treści, takie jak:

• Pornografia dziecięca
• Brutalne filmy
• Materiały propagandowe grup terrorystycznych
• Treści związane z handlem ludźmi

Nawet przypadkowy dostęp do takich materiałów może prowadzić do problemów prawnych, ponieważ w wielu krajach samo posiadanie takich treści jest przestępstwem. Dodatkowo, ekspozycja na tego typu materiały może mieć długotrwały negatywny wpływ psychologiczny na użytkownika.

Warto jednak zauważyć, że badania przeprowadzone przez firmy Intelliagg oraz Darksum wykazały, że tylko 48% dostępnych stron w sieci Tor zawiera treści zabronione przez amerykańskie lub brytyjskie prawo. Analiza 1000 stron w sieci TOR wykazała, że jedynie 1% zawierał nielegalną pornografię, a 4% służyło do handlu narkotykami.

Fałszywe strony i oszustwa

Anonimowość sieci Tor sprzyja również różnego rodzaju oszustwom. Cyberprzestępcy tworzą fałszywe strony internetowe próbujące wyłudzić dane logowania, informacje o kartach kredytowych lub kryptowaluty. W darknecie znajdują się również fora przestępcze oferujące nielegalny handel towarami i usługami, takimi jak:

• Kradzione dane osobowe
• Fałszywe dokumenty
• Czarnorynkowe usługi finansowe (pranie pieniędzy, dane do skradzionych kont bankowych)
• Usługi cyberoszustw (włamania do kont email, kradzież danych)

Szczególnie niebezpieczne są podróbki popularnych stron. W darknecie funkcjonuje wiele kopii oryginalnych katalogów stron (np. Hidden Wiki), które mogą zawierać nieaktywne lub złośliwe linki. Cyberprzestępcy wykorzystują te fałszywe strony do przeprowadzania ataków phishingowych, wyłudzania kryptowalut czy infekowania komputerów ofiar.

Jednym z powszechnych oszustw jest szantaż kierowany w firmy, polegający na żądaniu okupu w zamian za nieujawnianie wykradzionych informacji w sieci. Łącząc dane z różnych wycieków, cyberprzestępcy tworzą profile użytkowników, które następnie wykorzystują do uzyskania dostępu do kont pocztowych lub profili społecznościowych.

Należy pamiętać, że pomimo tych zagrożeń, Tor sam w sobie nie jest narzędziem szkodliwym. Jednakże świadomość potencjalnych niebezpieczeństw i zachowanie szczególnej ostrożności są niezbędne podczas korzystania z tej technologii.

Jak zabezpieczyć się przed zagrożeniami w Tor

Świadomość zagrożeń w sieci Tor to pierwszy krok do bezpiecznego korzystania z tej technologii. Odpowiednie zabezpieczenia pozwalają znacząco zminimalizować ryzyko i cieszyć się korzyściami, jakie oferuje przeglądarka Tor.

Użycie VPN i systemów wirtualnych

Połączenie VPN z przeglądarką Tor tworzy dodatkową warstwę ochrony, choć eksperci z Tor Project zalecają taką konfigurację wyłącznie zaawansowanym użytkownikom. Korzystanie z VPN przed uruchomieniem Tora (tzw. “Onion over VPN”) zapewnia, że nawet węzeł wejściowy nie pozna Twojego prawdziwego adresu IP. Dodatkowo, Twój dostawca internetu nie będzie w stanie zobaczyć, że korzystasz z sieci Tor – widoczne będzie jedynie połączenie z serwerem VPN.

Jeszcze wyższy poziom bezpieczeństwa zapewniają systemy wirtualne (VM). Korzystanie z Tora w maszynie wirtualnej tworzy tzw. warstwę separacji operacyjnej. Dzięki temu:

• Złośliwe oprogramowanie napotka dodatkową barierę ochronną
• System główny pozostaje bezpieczny nawet w przypadku infekcji VM
• Możliwe jest tworzenie migawek (snapshotów) systemu do szybkiego przywrócenia

Specjalistycznym rozwiązaniem jest system Whonix, który wykorzystuje dwie maszyny wirtualne: jedną jako bramę do sieci Tor, drugą jako stację roboczą do przeglądania. Taka konfiguracja zapewnia pełną izolację od sieci, a jedyne dozwolone połączenia przechodzą przez maszynę pośredniczącą.

Czytaj również: Jak wybrać najlepszy darmowy VPN: Ranking 2025

Antywirus i backup danych

Program antywirusowy stanowi niezbędne zabezpieczenie podczas korzystania z przeglądarki Tor. Aby zapewnić poprawne działanie Tora z antywirusem, należy dodać następujące procesy do listy wyjątków (whitelist):

Dla Windows:

• firefox.exe
• tor.exe
• lyrebird.exe

Dla macOS:

• TorBrowser
• tor.real
• lyrebird

Niektóre programy antywirusowe mogą wyświetlać fałszywe alarmy o szkodliwym oprogramowaniu przy uruchamianiu Tor Browser. Jeśli pobrałeś przeglądarkę z oficjalnej strony i zweryfikowałeś podpis, możesz bezpiecznie ignorować te ostrzeżenia.

Unikanie losowych linków i nieznanych stron

Najbardziej podstawowa zasada bezpieczeństwa w Tor to ostrożność przy otwieraniu linków. Przede wszystkim należy znać dokładne adresy stron, które chcesz odwiedzić. Szczególnie niebezpieczne jest korzystanie z wyszukiwarek Tor w celu znalezienia losowych stron.

Ponadto, aby zwiększyć bezpieczeństwo:

• Nie udostępniaj żadnych wrażliwych danych osobowych
• Regularnie aktualizuj przeglądarkę Tor i inne oprogramowanie zabezpieczające
• Łącz się wyłącznie ze stronami HTTPS (nie HTTP)
• Unikaj interakcji z podejrzanymi treściami

Pamiętaj, że wiele katalogów stron w sieci Tor, jak Hidden Wiki, może zawierać nieaktywne lub niebezpieczne linki prowadzące do nielegalnych treści. Zachowaj szczególną ostrożność i nigdy nie otwieraj podejrzanych adresów.

Czy korzystanie z Tor jest legalne?

Wielu użytkowników zastanawia się nad prawnym statusem przeglądarki Tor, szczególnie w kontekście ochrony prywatności. Kwestia ta wzbudza wątpliwości ze względu na anonimowość, którą zapewnia ta technologia.

Legalność przeglądarki Tor w Polsce i innych krajach

W Polsce korzystanie z przeglądarki Tor jest całkowicie legalne. Samo używanie tego narzędzia nie stanowi naruszenia prawa ani nie pociąga za sobą konsekwencji prawnych. Jednakże należy pamiętać, że Tor nie jest strefą bezprawia – wszystkie działania niezgodne z prawem pozostają nielegalne, niezależnie od używanego narzędzia. Jeśli ktoś wykorzystuje Tora do kupowania narkotyków, broni czy innych zakazanych towarów, ponosi pełną odpowiedzialność za te czyny.

W różnych krajach sytuacja prawna Tora prezentuje się odmiennie. Podczas gdy w większości demokratycznych państw korzystanie z sieci Tor nie jest zabronione, niektóre reżimy podejmują działania mające na celu ograniczenie lub całkowite zablokowanie dostępu do tej sieci. Przykładowo w Rosji, Chinach, Białorusi czy Turcji dostęp do Tora jest częściowo lub całkowicie blokowany. W takich przypadkach użytkownicy często korzystają z mostów (bridges) umożliwiających ominięcie blokad.

Ryzyko bycia węzłem wyjściowym

Prowadzenie węzła wyjściowego (exit node) w sieci Tor wiąże się z poważnym ryzykiem prawnym. Osoby zarządzające takimi węzłami muszą liczyć się z możliwością wizyty służb. Jest to spowodowane faktem, że ruch wychodzący z węzła wyjściowego może być związany z działalnością przestępczą, za którą formalnie odpowiada operator węzła.

W praktyce dochodziło do przypadków konfiskaty sprzętu operatorów węzłów wyjściowych, nawet w Polsce. Warto zaznaczyć, że prowadzenie węzłów pośredniczących (relay nodes) lub węzłów mostkowych (bridge nodes) jest znacznie bezpieczniejsze, ponieważ ruch nie wychodzi przez nie bezpośrednio do zwykłego internetu.

Monitoring przeglądarki Tor przez służby i konsekwencje

Służby specjalne wielu krajów aktywnie monitorują sieć Tor. FBI i Europol odniosły znaczące sukcesy w identyfikacji i zamknięciu nielegalnych serwisów działających w sieci Tor, co dowodzi, że anonimowość nie jest absolutna. W 2015 roku służby zamknęły ponad 400 różnych serwisów w sieci Tor, głównie związanych z handlem narkotykami, bronią oraz fałszywymi dokumentami.

Pomimo powszechnego przekonania o pełnej anonimowości, użytkownicy Tora mogą zostać zidentyfikowani poprzez:

• Analizę korelacyjną ruchu
• Błędy w konfiguracji przeglądarki
• Własne nierozważne działania (np. logowanie do osobistych kont)
• Luki w przeglądarce Firefox, na której bazuje Tor Browser

Warto pamiętać, że sam fakt korzystania z Tora, choć legalny, może wzbudzić zainteresowanie służb specjalnych, szczególnie w połączeniu z innymi podejrzanymi aktywnościami. Niemniej jednak dla zwykłych użytkowników dbających o prywatność, którzy nie angażują się w nielegalną działalność, prawdopodobieństwo konsekwencji prawnych jest minimalne.

Przeglądarka Tor – podsumowanie:

Niewątpliwie, Tor stanowi potężne narzędzie ochrony prywatności w cyfrowym świecie. Dzięki unikalnemu mechanizmowi trasowania cebulowego skutecznie ukrywa naszą tożsamość i aktywność w sieci. Jednak mimo swojego zaawansowania, nie gwarantuje on absolutnej anonimowości, na co należy zwrócić szczególną uwagę.

Podsumowując najważniejsze aspekty, Tor Browser zapewnia przede wszystkim ochronę przed śledzeniem, pozwala na omijanie cenzury internetowej oraz umożliwia dostęp do sieci .onion. Dodatkowo, stanowi on kluczowe narzędzie dla sygnalistów, dziennikarzy oraz osób żyjących pod rządami autorytarnymi, gdzie wolność słowa jest znacząco ograniczona.

Należy pamiętać, że odpowiednia konfiguracja ustawień bezpieczeństwa ma kluczowe znaczenie podczas korzystania z Tora. Wyższy poziom ochrony zazwyczaj wiąże się z pewnym obniżeniem komfortu przeglądania stron, choć jest to cena, którą warto zapłacić za zwiększoną prywatność.

Chociaż sam Tor jest w Polsce oraz większości demokratycznych krajów całkowicie legalny, korzystanie z niego nie zwalnia nas z odpowiedzialności za własne działania. Zatem wszelkie nielegalne aktywności pozostają zabronione bez względu na używane narzędzia.

Bez wątpienia, największe zagrożenia w sieci Tor wiążą się z możliwością natknięcia się na złośliwe oprogramowanie, oszustwa czy nielegalne treści. Dlatego też rozsądne podejście, unikanie podejrzanych linków oraz stosowanie dodatkowych zabezpieczeń, takich jak VPN czy systemy wirtualne, znacząco zmniejsza ryzyko.

Ostatecznie, Tor jest narzędziem, które podobnie jak wiele innych technologii, może służyć zarówno dobrym, jak i złym celom. Z tego względu świadome korzystanie z przeglądarki Tor wymaga nie tylko wiedzy technicznej, ale również odpowiedzialności oraz zdrowego rozsądku. Tylko wtedy możemy w pełni korzystać z zalet tej technologii, minimalizując jednocześnie związane z nią ryzyka.

Przeglądarka Tor – FAQ

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Śledź techoteka.pl i bądź na bieżąco z nowinkami technologicznymi! Obserwuj nas na Facebooku.